Handig werkboek over geestelijke verzorging thuis

29 juni 2022

Bij spirituele zorg denk je niet direct aan subsidie, profilering, naamsbekendheid en tarieven. Toch zijn die aardse zaken van groot belang voor adequate geestelijke verzorging thuis. En het goede nieuws: een overzichtelijk werkboek wijst geestelijk verzorgers daarin de weg. Guido Schürmann, projectleider Geestelijke Verzorging Thuis: ‘Prachtig dat vanuit de praktijkervaringen van geestelijk verzorgers een werkboek is samengesteld om die praktijk verder vooruit te helpen. Van harte aanbevolen!’

Aandacht voor zingeving en levensvragen – ook wel ‘spirituele zorg’ genoemd – is een belangrijk onderdeel van de palliatieve zorg. Geestelijk verzorgers zijn specialisten in spirituele zorg. Ze begeleiden mensen niet alleen binnen (zorg)instellingen maar de laatste jaren ook steeds vaker thuis. Dit vraagt wel om nauwe samenwerking tussen geestelijk verzorgers en andere zorgverleners. Hoe organiseer je die samenwerking goed?

Dat was precies de hamvraag van drie onderzoeken rond Geestelijke Verzorging Thuis waarvan onlangs de resultaten werden gepresenteerd. Samen vormen ze het Palliatief Landelijk Onderzoek Eerstelijns Geestelijke verzorging, kortweg het PLOEG-project.

De drie onderzoeken gaan allemaal over de ontwikkeling van Geestelijke Verzorging Thuis, maar doen dat ieder op een eigen manier. Zo focuste PLOEG I op de vaardigheden die geestelijk verzorgers nodig hebben voor hun werk in de thuissituatie én hoe ze daarbij goed kunnen samenwerken met andere professionals.

Vijf cruciale thema’s

De samenstellers van het werkboek onderscheiden vijf cruciale thema’s voor de verdere ontwikkeling van Geestelijke Verzorging Thuis:

• financiering
• acquisitie
• PR en profilering
• samenwerking
• houding en professionalisering

Financiering

VWS stelt een subsidie beschikbaar voor Geestelijke Verzorging Thuis, maar welke voorwaarden gelden daarbij? Kun je bij de gemeente aanvullende financiering aanvragen? Hoe zit het met fondswerving? En ook: hoe begroot je voor een jaar, wat is het tarief van een geestelijk verzorger? Het werkboek geeft praktische tips en verwijst naar handige sites en instrumenten. Guido Schürmann: ‘In opleidingen komt dit nauwelijks aan de orde, heel goed dat het werkboek hier tips over geeft.’

Acquisitie

Hoe zorg je dat andere professionals je weten te vinden? Hoe bouw je een netwerk op met zorgverleners, welzijnswerkers en hoe blijf je bij hen in beeld? Guido Schürmann: ‘Uit de praktijk van Geestelijke Verzorging Thuis leren we: verwijzing is cruciaal: door een huisarts, (wijk)verpleegkundige, sociaal werker. Dat lukt steeds beter, maar er valt toch nog veel te winnen.’ (Zie ook de video ‘Zingeving in de huisartsenpraktijk’)

PR en profilering

Om hun naamsbekendheid te vergroten gebruiken Centra voor Levensvragen uiteenlopende communicatiemiddelen. Het werkboek geeft voorbeelden en tips (bijvoorbeeld het Starterspakket Geestelijke verzorging in de Wmo). Guido Schürmann: ‘En terecht wijst het werkboek op het belang van ambassadeurs: professionals of vrijwilligers die het belang van geestelijke verzorging thuis onderschrijven. Weet jij wie je ambassadeurs zijn?’

Samenwerking

Steeds duidelijker wordt hoe belangrijk goede samenwerking is om iedereen passende zorg of ondersteuning te geven. Geestelijke Verzorging Thuis biedt aanvullende mogelijkheden als het gaat om levensvragen en zingeving die zowel binnen zorg als binnen welzijn bruikbaar zijn.

Houding en professionalisering

Geestelijke Verzorging Thuis vraagt om nieuwe vaardigheden, zoals kunnen omgaan met onzekerheid en durven investeren in een onzekere opbrengst. Guido Schürmann: ‘Geestelijk verzorgers moeten het aandurven om te pionieren, maar ook geduldig zijn wanneer de samenwerking niet onmiddellijk vlot. Geestelijke verzorging gaat over ‘trage vragen’; het proces zelf kent ook traagheid. Daar moet je als geestelijk verzorger én als organisatie rekening mee houden.’

De vier kenmerken van goede voorbeelden van Geestelijke Verzorging Thuis

Naast het werkboek heeft PLOEG I ook een adviesrapport opgeleverd over de doorontwikkeling van Geestelijke Verzorging Thuis. Hierin zijn ervaringen geanalyseerd op basis van goede voorbeelden binnen Geestelijke Verzorging Thuis. Die goede voorbeelden blijken vier gemeenschappelijke kenmerken te hebben:

1. goede, regelmatige afstemming op de terreinen van financiën, dienstverlening en samenwerking
2. persoonlijk contact tussen mensen thuis en hun geestelijk verzorger
3. brede expertise van geestelijk verzorgers
4.financiële en vakgerelateerde ondersteuning

Het hele adviesrapport vind je hier.

Handige links

• Download het Werkboek geestelijke verzorging in de thuissituatie
• Meer over Geestelijke Verzorging Thuis
• Meer over de PLOEG-onderzoeken