Onderzoek naar zorg in de laatste levensfase in de COVID-19-tijd
1 maart 2023
In de periode 2020 – 2022 heeft onderzoek plaatsgevonden naar de ervaringen van naasten en zorgverleners van mensen die overleden in de eerste fase van de COVID-19 epidemie. Het onderzoek heeft laten zien dat er in veel gevallen, ondanks de moeilijke omstandigheden, voldoende medische en verpleegkundige zorg was. Tegelijkertijd hadden de maatregelen die verspreiding van het virus moesten voorkomen heel veel impact voor mensen in de laatste levensfase, hun naasten en hun zorgverleners.
Toen de COVID-19-pandemie haar intrede deed in Nederland werd snel duidelijk dat deze een verregaande impact op de maatschappij zou hebben. Men verwachtte dat de maatregelen van grote invloed zouden zijn op hoe mensen in deze periode afscheid konden nemen van naasten en op hoe zorgverleners hun werk konden doen. Daarom startte Palzon in mei 2020 een onderzoek onder zorgverleners en nabestaanden van mensen die aan het begin van de pandemie overleden.
Emoties moesten worden beleefd achter mondmaskers en achter de gesloten deuren van zorginstellingen. Naasten konden geen afscheid nemen van een geliefde, patiënten stierven eenzaam en zorgverleners konden geen arm om iemand heen slaan; de uitgangspunten waren verschillend, het leed werd gedeeld.
De onderzoekers raakten enorm onder de indruk van alle verhalen die in dit onderzoek gedeeld werden. Het zijn indringende verhalen die niet verloren mogen gaan achter cijfers. Daarom heeft Palzon een boekje samengesteld waarin de ervaringen en emoties van nabestaanden en zorgverleners goed naar voren komen.
Vijf belangrijke thema’s in Corona-tijd
De persoonlijke ervaringen zijn onderverdeeld in vijf thema’s:
- Verwarring bij wisselende maatregelen
- Ruis in wederzijdse communicatie
- Angst voor besmetting
- Afstandelijk afscheid nemen
- Goede zorg onder druk
De beschreven ervaringen in het document zijn gebaseerd op het onderzoek ‘Experiences of end-of-life care during the COVID19-crisis’. Aan dit landelijke onderzoek hebben ruim 700 zorgprofessionals meegewerkt en bijna 400 nabestaanden van mensen die tussen maart en juli 2020 overleden, aan corona of door een andere oorzaak. De ervaringen zijn afkomstig uit ziekenhuizen, de thuissituatie, verpleeghuizen, hospices en andere zorginstellingen.
Handige links
- Download het onderzoek: ‘Achter een masker van verdriet – de indringende verhalen achter de COVID-19-cijfers’
- Artikel: Ongeneeslijk ziek zijn in tijden van corona
- Artikel: Elisabeth van Oostrum: “Corona crisis zorgt voor verplichte oefening in ouder worden”
- Artikel: Het belang van psychosociale ondersteuning tijdens de coronacrisis
- Artikel: Coronacrisis: het belang van een goed afscheid
Delen: