Pilot ‘Het Luisterspreekuur’ in PaTz-groepen
23 maart 2020
Een jaar lang hebben stichting PaTz en VUmc de pilot ‘Het Luisterspreekuur’ uitgezet. In 3 PaTz-groepen werden geestelijk verzorgers betrokken bij het versterken van zingevingszorg in palliatieve zorg in de 1e lijn. Wat leverde het op?
De pilot liep van december 2018 tot en met december 2019. Geestelijk verzorgers hielden luisterspreekuren met naasten en patiënten, woonden PaTz-groepen bij en gaven scholing aan de PaTz-groepen.
Resultaten pilot
De pilot is inmiddels afgesloten en geëvalueerd. Hieronder delen we enkele resultaten en inzichten. Overall conclusie is dat luisterspreekuren door geestelijk verzorgers alsook de aanwezigheid van een geestelijk verzorger bij PaTz-groepen wel degelijk zorgen voor meer aandacht voor zingevingszorg en meer inzet ervan in palliatieve zorg in de eerste lijn.
Naasten en patiënten
- Vooral naasten van palliatieve of overleden patiënten maakten gebruik van de gesprekken met geestelijk verzorgers tijdens thuisbezoeken
- Hulpvragen waren vooral existentieel of relationeel. Vaakst besproken onderwerpen waren verdriet, verlies en identiteit
- Patiënten en naasten ervoeren veel meerwaarde van de gesprekken vanwege de erkenning van normale gevoelens in tijden van verlies, afscheid nemen en rouw, de laagdrempeligheid van dit kosteloze initiatief, en de rol van de geestelijk verzorger als menselijke, professionele steun
Huisartsen en wijkverpleegkundigen
- De meeste huisartsen en wijkverpleegkundigen ervoeren het luisterspreekuur van meerwaarde vanwege het in bredere perspectief zien van de patiënt of naaste, vanwege het eenvoudiger signaleren en uitvragen van zingevingsvragen, en vanwege de aanvullende expertise en andere invalshoek van de geestelijk verzorger tijdens de PaTz-bijeenkomst
- Wel bleek het lastig om zingeving op het netvlies te krijgen, om zingevingsvragen bij patiënten te herkennen en om vanuit verschillende professies dezelfde ‘taal’ te spreken
Geestelijk verzorgers
- Geestelijk verzorgers zagen meerwaarde in het luisterspreekuur door het bijdragen aan holistische palliatieve zorg en de inzet van geestelijke zorg als professie
- Wel moesten zij groeien in de PaTz-groep en vergde het luisterspreekuur meer tijd en investering dan verwacht.
Aanbevolen wordt om het luisterspreekuur onder een andere naam, bijvoorbeeld “luisterconsulten”, en in aangepaste vorm, door middel van consulten op afspraak, te implementeren.
Draaiboek implementatie
De PaTz-groepen die aan de pilot hebben deelgenomen, blijven de luisterconsulten aanbieden. Via verschillende partijen, waaronder netwerken palliatieve zorg en stichting PaTz, wordt al actief aan verdere implementatie gewerkt.
Wil jouw PaTz-team er ook mee aan de slag en wil je meer weten over de randvoorwaarden die nodig zijn voor een duurzame en succesvolle integratie van zingevingszorg in de praktijk middels “luisterconsulten” in combinatie met deelname van een geestelijk verzorger aan PaTz-groepen?
Bron: Hanna Klop, onderzoeker Amsterdam UMC, locatie VUmc