Samen werken aan zingeving: 10 praktijktips
23 maart 2020
Hoe kun je als verpleegkundige, (huis)arts en geestelijk verzorger samen werken aan zingeving in de palliatieve fase? We hebben tien praktijktips voor je op een rij gezet.
Er is niet één beproefde manier en het initiatief kan bij zowel de verpleegkundige, de (huis)arts als de geestelijk verzorger liggen.
Tip 1: Loop een dagdeel met elkaar mee
Loop als arts of verpleegkundige een dagdeel mee met de geestelijk verzorger, of loop als geestelijk verzorger een dagdeel mee met een verpleegkundige of huisarts/specialist.
Tip 2: Reflecteer op je eigen ‘trage vragen’
En besef je dat anderen ook met dit soort vragen rondlopen. Hoe zou je zelf willen dat mensen omgaan met jouw (levens)vragen? Wat is voor jou belangrijk?
Tip 3: Probeer deze gespreksopeners
Vind je het lastig om aandacht te geven aan wat iemand (ten diepste) bezighoudt en het gesprek daarover aan te gaan? Start het gesprek eens met: Wat gebeurt er veel in je leven op dit moment, Wat houd je in het bijzonder bezig op dit moment? Waar had je steun aan in eerdere moeilijke situaties? Wie zou je graag bij je willen hebben? En onthoud dit: Sander de Hosson: “Mensen zijn er enorm mee geholpen als ze de problemen die zij ervaren rond levensproblematiek en de vragen die ze hebben, kunnen stellen. Er is niet altijd een antwoord op deze vragen, maar er moet wel aandacht voor zijn.”
Tip 4: Train samen met je teamleden in luistervaardigheid
Dat is nodig als je aandacht wilt geven aan spirituele zorg. Oefen in je eigen team bijvoorbeeld bij de lunch of tijdens teambesprekingen. Niet alleen ingaan op feiten, maar ook ‘hoor ik het goed dat ……, of wat je zegt komt bij mij …… op me over, klopt dat?’
Tip 5: Vervul als geestelijk begeleider een coachende rol en biedt steun aan het team
Bij MDO’s (ook in hospice) helpt dit echt om spirituele zorg beter op de kaart te krijgen. Ook voor steun aan het team/individuele leden, waaronder de specialist. Voorwaarden: aanpassen aan het taalgebruik van de teamleden en vertrouwen opwekken door goede vragen te stellen die tot nadenken stemmen, zonder dat het een goed/fout gesprek wordt.
Tip 6: Zet de spirituele dimensie op de agenda in PaTz-groepen en in MDO
Bespreek in PaTz-groepen en in MDO geregeld casuïstiek op alle 4 de dimensies (methodiek besluitvorming palliatieve fase). Niet alleen als geestelijk verzorger, maar ook als verpleegkundige of kaderarts kun je de spirituele dimensie op de kaart zetten.
Tip 7: Overtuig management en bestuur van de meerwaarde van zingeving
De ‘Richtlijn spirituele zorg Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase‘ kan je ondersteunen om het belang van zingeving onder de aandacht te brengen bij management en bestuur en het op de agenda te zetten van jouw organisatie. Laat zien wat de meerwaarde is voor teams, cliënten/patiënten en naasten in jullie organisatie. Je kunt ook contact zoeken met de cliëntenraad van je organisatie, zij vertegenwoordigen de belangen van jullie cliënten en kunnen het thema zingeving op de agenda zetten. Zingeving gaat om veel meer dan geloof, het gaat over de betekenis die we aan gebeurtenissen geven.
Tip 8: Werk samen met het netwerk palliatieve zorg in jouw regio
Dat biedt een brede achterban als draagvlak voor een project.
Tip 9: Focus eens een jaar of een bepaalde tijd op één thema
Dát thema krijgt aandacht en roept energie op (leerpunt uit project Hogeschool VIAA)
Tip 10: Neem zelf initiatief tot samenwerking rondom zingeving
Wacht niet tot een ander de eerste stap zet, maar neem zelf het initiatief om zingeving op de kaart te zeggen in jouw organisatie. En betrek je collega’s, want in gezamenlijkheid kun je meer bereiken.
Nog meer inspiratie opdoen?
Bekijk de 5 praktijkvoorbeelden van samen werken aan zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase die tijdens de Agora werkconferentie aan bod kwamen. En wist je we ook een Agora LinkedIn-groep hebben?