Transitiebijeenkomst met enthousiaste deelnemers

Proeftuin Maarssen afgerond met filmpremière en viering mooie opbrengsten

29 september 2023

Bij de feestelijke afsluiting van de proeftuin Maarssen, op 28 september jl., ging de nieuwe film ‘Proeftuin Maarssen – Samen werken aan kwaliteit van leven’ in première. In de film vertellen de verschillende deelnemers aan deze lokale leerwerkplaats wat de kennismaking en de nauwere samenwerking met andere professionals binnen de zorg en het sociaal domein oplevert, zowel voor henzelf als voor hun cliënten of patiënten met een ongeneeslijke ziekte. De film riep veel herkenning en instemming op bij de deelnemers. De meerwaarde en de noodzaak van goede samenwerking tussen de zorg en het sociaal domein blijkt onmiskenbaar uit de film.

‘Deze avond betekent niet het einde van de proeftuin’, aldus Sandrina Sangers, begeleider van de proeftuin namens Agora. ‘Dit is een transitiebijeenkomst. Jullie gaan nu zelf verder met alle nieuwe contacten en initiatieven die zijn ontstaan. Het is aan jullie om te kijken óf en hoe jullie hiermee verder willen.’ Wethouder Karin van Vliet was daar heel duidelijk over. Ze was onder de indruk van de film en van de behaalde resultaten in Maarssen, één van de kernen van de gemeente Stichtse Vecht. ‘Ik hoor graag jullie ideeën om dit verder te brengen binnen de hele gemeente’, nodigde ze de deelnemers uit.   

‘Betere samenwerking moet leiden
tot kortere lijnen‘ 

Kwaliteit van leven

De proeftuinen van Agora en Movisie zijn bedoeld om op lokaal niveau de samenwerking te bevorderen tussen professionals en vrijwilligers uit zorg en het sociaal domein, voor een betere kwaliteit van leven voor inwoners in de palliatieve levensfase en voor hun naasten. Vanuit de wetenschap dat hun behoefte breder is dan alleen medische zorg en dat (ongeneeslijk) ziek zijn invloed kan hebben op het hele leven, ook dat van naasten. We weten dat de vragen en uitdagingen in deze levensfase ook liggen op sociaal vlak (eenzaamheid, verhuizen, financiële problemen), psychisch (depressie) en op het gebied van zingeving (wat kan of wil ik nog, voor wie ben ik van betekenis?). Huisarts en kaderarts ouderen Eugenie Hodes, in de film: ‘Betere samenwerking moet leiden tot kortere lijnen en dat de juiste zorg bij de juiste persoon terecht komt. En dan is zorg breder dan alleen fysieke zorg.’

‘We kennen elkaar niet goed genoeg’
Marieke Ausems is huisarts en kaderarts Palliatieve Zorg in Stichtse Vecht. Ze is, samen met Eugenie Hodes, initiatiefneemster voor de lokale proeftuin. Ze heeft door haar deelname aan de proeftuin een veel beter beeld van alle organisaties en mensen die in Maarssen een rol (kunnen) spelen bij de ondersteuning van ongeneeslijke inwoners en hun naasten, vindt ze. ‘Dat zijn er veel meer dan ik dacht. En ik werk toch al twintig jaar in Maarssen.’ Voor haar is de proeftuin alleen daarom al, van grote waarde. ‘We moeten elkaar beter leren vinden. We kennen elkaar niet goed genoeg.’ Ook welzijnsadviseur Marieke Reversma van MOmenz ervaart heel concreet de meerwaarde van de proeftuin, voor haar eigen werk en voor haar cliënten. ‘Ik heb het Centrum voor Levensvragen écht ontdekt en al meerdere cliënten naar hen doorverwezen voor gesprekken met een geestelijk verzorger.’

Vier experimenten

Bij de feestelijk transitie-avond werden ook de resultaten gedeeld van de vier experimentgroepjes. In deze groepjes werkten betrokkenen samen aan kleine projecten, als vorm van nadere kennismaking én om samen een eerste resultaat neer te zetten.
Die resultaten bleken indrukwekkend en zeer concreet.

1. Themabijeenkomst voor burgers
   Vanuit de wens ’iets’ te doen voor inwoners, was oorspronkelijk het idee om een ontmoetingsplek of inloophuis op te zetten. Dat bleek helaas te groot en te ingewikkeld. Het idee werd bijgesteld naar een themabijeenkomst over palliatieve zorg. Die avond, onder leiding van Robin Zuidam, was een succes. Maar er waren ook leermomenten. Een volgende keer wil de groep meer ruimte bieden voor gesprek en voor het uitwisselen van ideeën en gedachten door de deelnemers. Daarnaast willen ze betere promotie voor de bijeenkomst, zodat meer mensen de kans krijgen om te komen

2. Bundel van Wijsheid
   De eigen collega’s stonden als doelgroep centraal bij de groep die een Bundel van Wijsheid ontwikkelde. ‘Soms mis je als professional de juiste woorden en zoek je naar een gebaar of handreiking waar iemand iets aan kan hebben.’ De groep vroeg collega’s binnen de eigen organisaties om materialen aan te dragen. Dat werd een boekwerkje van 43 heel gevarieerde handreikingen. Van liedteksten, spreuken en gedichten, tot tips voor het bekijken van een film of het lezen van een boek. De Bundel van Wijsheid wordt later digitaal beschikbaar gemaakt voor iedereen.

‘Soms mis je als professional de juisten woorden en zoek je een gebaar of handreiking ‘

3. Routekaart
   ‘Er was eens een overbelaste mantelzorger die vanwege de vele instanties en aanbieders van zorg, door de bomen het bos niet meer zag.’ Zo begon de presentatie van de Routekaart, het derde experiment. De groep werkte vanuit het overzicht van verbindingen die bestaan tussen alle deelnemers en organisaties. Dit overzicht was bij de allereerste proeftuinbijeenkomst ingevuld. Wie ken je en met wie werk je al samen? De groep wilde overzicht scheppen in al die aanbieders én een optie bieden om iedereen ook te kunnen vinden. Ze haakten aan bij het initiatief van de werkgroep Ouderenzorg, die in de gemeente al begonnen was aan de opzet van een informatieve website. De website is nu in aanbouw. De diverse aanbieders kunnen daar straks zelf hun gegevens invullen. Verder komt er een zoekfunctie, zodat iedereen elkaar goed kan vinden. In eerste instantie is de database alleen beschikbaar voor professionals. Later wordt deze ook opengesteld voor burgers.

4. Overleg Palliatieve Thuiszorg (PaTz)
   Het bespreken van casuïstiek is waardevol, om patiënten vroegtijdig in beeld te krijgen en te anticiperen op de (zorg)behoeften van de patiënt. Meer van dit soort overleggroepen vond de vierde experimentgroep niet zinvol. Daarom werd gekeken hoe de PaTz-overlegroep in Maarssen nog waardevoller zou kunnen worden. Om meer dan alleen de fysieke behoeftes te bekijken, draait in Maarssen al iemand van het Centrum voor Levensvragen mee, om in te kunnen spelen op zingevingsvragen van patiënten. Wat nog miste was een welzijnsprofessional, voor de sociale dimensie. Daarom is nu ook een professional van welzijnsorganisatie MOmenz aan de PaTz-groep toegevoegd. Daarmee is de samenstelling van deze lokale PaTz-groep uniek in Nederland.

Terugkijken op de proeftuin
De deelnemers keken met behulp van vragen via Mentimeter terug op de proeftuin. Wat ze vooral ‘Top’ vonden was het netwerken, het samenwerken en de nieuwe verbindingen. Tips voor mensen die een leerwerkplaats zouden willen starten waren onder andere: begin klein, houd het concreet, sluit aan bij wat al bestaat en praat niet teveel maar ga het vooral doen. Als wensen voor samenwerking in de toekomst werden genoemd: contact blijven houden, uitrol van de proeftuin over de hele regio en de opzet van een algemeen loket voor inwoners en professionals, sociaal en medisch, waar alle kennis gebundeld is over wie wat doet. De deelnemers gaven aan vanaf morgen hun wensen te willen realiseren door onder andere te gaan praten met de wethouder en te blijven netwerken.

En nu?
De gemeente Stichtse Vecht wil de geleerde lessen en samenwerkingsvormen ook graag in de andere kernen van de gemeente voortzetten. Verder moeten alle afspraken binnen de betrokken organisaties gedeeld en geborgd worden, zodat integraal samenwerken, afstemmen en naar elkaar doorverwijzen vanzelfsprekend wordt en blijft. Om alle organisaties en deelnemers daarin te ondersteunen, worden de resultaten en opbrengsten van de proeftuin Maarssen binnenkort verzameld in een digitaal einddocument.

Meer informatie

Lees meer achtergronden en interviews over de lokale proeftuinen in Maarssen, Roermond en Zundert.
Download het boekje ‘10 ingrediënten voor een succesvolle proeftuin’, met de ervaringen uit de gemeente Oude-IJsselstreek.