Samenwerking sociaal en medisch domein: hoe kan het wél?

Agora werkt mee aan verkenning VWS naar samenwerkingsverbanden

6 mei 2024

Agora nam deel aan de expertisesessies van het ministerie VWS waarin bestaande samenwerkingsverbanden tussen het sociaal en het medisch domein onder de loep zijn genomen. Deze samenwerking draagt bij aan het verlenen van passende zorg aan mensen, op de juiste plek. Wat kunnen we leren van deze initiatieven, tegen welke knelpunten zien we in de praktijk en wat gaat goed?

In het rapport Samenwerking sociaal en medisch domein – Een verkenning, doen Pieter Hilhorst en Mary van den Wijngaart verslag van deze verkenning. Ze beschrijven herkenbare knelpunten zoals de verschillen in taal en cultuur tussen zorg en het sociaal domein en drempels voor domeinoverstijgende samenwerking vanwege verschillende wetten en financieringsvormen.

Gemedicaliseerde sociale problemen
Aanleiding voor de verkenning is de toenemende druk op de zorg, zowel wat betreft de betaalbaarheid als de kwaliteit. De verkenning richt zich niet alleen op de bekende oorzaken van die druk, zoals vergrijzing en te weinig personeel, maar ook op het gegeven dat veel mensen een beroep doen op de zorg terwijl hun probleem eigenlijk voortkomt uit een ander domein. Denk aan geldzorgen of eenzaamheid. Het gaat hier om gemedicaliseerde sociale problemen, aldus het rapport. Ondersteuning vanuit andere domeinen kan de inzet van gespecialiseerde en duurdere zorg in deze gevallen vaak voorkomen. Deze zogenaamde ‘beweging naar voren’ wordt ook bepleit in diverse akkoorden (IZA, GALA, WOZO en de Hervormingsagenda Jeugd). Het ministerie wil deze beweging naar voren stimuleren door het versterken van de benodigde samenwerking.

Meerwaarde

In lokale proeftuinen Léven tot het Einde heeft Agora met Movisie ervaring opgedaan met het op gang brengen van de samenwerking tussen zorg en sociaal domein, gericht op inwoners in de palliatieve fase van het leven. Naast de knelpunten en drempels, zoals in de Verkenning beschreven, richten deze lokale leerwerkplaatsen zich vooral op oplossingen. Hoe kan het wèl?
De leerwerkplaatsen laten concreet de meerwaarde zien van samenwerking tussen het sociaal en medisch domein. Het is daarom dat de betrokken partijen zich volop inzetten om de drempels en knelpunten samen op te lossen en te overwinnen.

Partijen aan het werk in de lokale proeftuin Maarssen. Samen drempels en knelpunten oplossen en overwinnen.

In de leerwerkplaatsen faciliteert Agora de samenwerking tussen gemeenten, lokale zorg- en welzijnsprofessionals en vrijwilligers(organisaties) en sluit zoveel mogelijk aan bij al bestaande lokale initiatieven en werkwijzen, zoals positieve gezondheid, welzijn op recept of bestaand ouderenbeleid.

Bewustwording

Passende zorg vraagt om samenwerking tussen professionals en vrijwilligers in het zorg- en sociaal domein. En om verbinding van de formele met de informele zorg in buurten en actieve betrokkenheid van inwoners zelf. Maar dat gaat dus niet vanzelf.
Onder de vlag van het NPPZ II programma, is Agora met Stichting PZNL en partners in het sociaal domein daarom gestart met het samenwerkingsproject ‘Bewustwording van de noodzaak passende palliatieve zorg en ondersteuning vanuit het sociaal domein’. Dit project heeft als doel de bewustwording over integrale palliatieve zorg en ondersteuning te vergroten bij professionals in het sociaal domein, bestuurders en beleidsmakers op lokaal/regionaal niveau, zodat van daaruit de samenwerking tussen sociaal en medisch domein wordt bevorderd.

Congres

Daartoe organiseren Agora, Carend en PZNL onder andere op 26 juni samen ‘Connecting Communities, hét congres over de sociale benadering palliatieve zorg’, voor professionals in de zorg en het welzijnswerk of binnen gemeenten.

Deelnemers krijgen meer inzicht waarom formele en informele ondersteuners in zorg en sociaal domein en inwoners elkaar nodig hebben en wat de meerwaarde van samenwerken is.

In een afwisselend programma met inspirerende pioniers, deskundigen en opiniemakers krijgen professionals nieuwe inzichten en kennis om direct toe te passen in hun werk.
Daarnaast staat een reeks informatieve webinars op het programma.

Meer informatie

• Brochure: Sociale benadering palliatieve zorg en ondersteuning – Agora
• Congres Connecting Communities –Hét congres over de sociale benadering palliatieve zorg – Agora
• Artikel Start samenwerking project ‘Bewustwording noodzaak Passende Palliatieve Zorg en Ondersteuning vanuit het Sociaal Domein’ – Agora
• Artikel Wat is het sociaal domein en welke rol speelt het bij palliatieve zorg en ondersteuning? – Agora
• Projecten: Lokale proeftuinen – Agora
• Verslag webinar: Opbrengsten proeftuinen Léven tot het einde smaken naar meer – Agora
• Film:  ‘Connecting Communities – Inspirerende perspectieven op palliatieve zorg’ , met vijf voorbeelden van ondersteuning en zorg vanuit het sociaal domein en burgerinitiatieven – Agora