Terugblik webinar ‘Sociale Benadering Dementie’
‘Ik vind het niet leuk om te hebben, maar ik ben er niet bang voor‘

12 juli 2024

‘De meeste mensen zijn een beetje bang voor het woord dementie, maar dat hoeft helemaal niet. Ik vind het niet leuk om het te hebben, maar bang ben ik er niet voor’, aldus Loes tijdens de webinar Sociale Benadering Dementie. En dit is precies de boodschap die de Sociale Benadering Dementie wil uitdragen. Dementie is een ingrijpende ziekte die invloed heeft op de persoon zelf en diens omgeving, maar het hoeft niet het leven van deze persoon te bepalen.

De omgang met mensen met dementie richt zich vooral op de beperkingen die de ziekte met zich meebrengt. Dat moet anders, zodat wensen, waarden en sociale behoeften van mensen met dementie centraal komen te staan. Hierom heeft Anne-Mei The de methode Sociale Benadering Dementie ontwikkeld aan de hand van onderzoek naar de behoeftes van mensen met dementie en professionals. Deze methode werd tijdens het webinar Sociale Benadering Dementie toegelicht door inhoudelijk directeur van Tao of Care, Mark Smit.
Hij is niet alleen vanuit zijn werkzaamheden bij Tao of Care bekend met dementie, maar ook vanuit zijn persoonlijke leven toen zijn vader, Gerard Smit, de diagnose Alzheimer kreeg. Over de impact hiervan op het leven van zijn vader en zijn naasten heeft Mark Smit de documentaire Wat ik nog ben gemaakt. Tijdens de webinar liet hij deelnemers enkele fragmenten zien. Hier was niet alleen aandacht voor wat Gerard en zijn naasten op dat moment ervaarden, maar ook voor de zorgen die zij hadden over de toekomst.

Gerard Smit in Wat ik nog ben: ‘Ik vind het heel belangrijk om thuis te blijven. En waarom? Kijk, in een verpleeghuis ga je op in de grote massa van meerdere mensen met allemaal verschillende problemen en daar verzuip je in. Daarom wil ik dat niet. Zolang mijn vrouw bereid is om mij nog thuis te houden, dan wil ik dat.’

De webinar Sociale Benadering Dementie, georganiseerd door Agora en Tao of Care werd bijgewoond door ruim honderd betrokken deelnemers. Naast Mark Smit kwam Frenny de Frenne (werkzaam in het Sociale Benaderingsteam) aan het woord met haar cliënt Loes. Zij vertelde samen met Loes wat de Sociale Benadering kan betekenen voor mensen met dementie.

We maken onderdeel uit van de beweging om te kijken naar de persoon achter de patiënt en ziekte.

Mark Smit

Wat is de Sociale Benadering Dementie?

De Sociale Benadering Dementie kijkt niet alleen naar dementie als ziekte, maar naar de mens achter de diagnose en de (sociale) behoeftes die deze persoon – net als ieder ander mens – heeft. Dit doen zij door samen te zoeken naar manieren hoe iemand met dementie kan blijven deelnemen aan de maatschappij op een manier waarop hij of zij dat wil en kan. De Sociale Benadering Dementie richt zich vooral op de sociale omgeving. De methode vergroot het sociale netwerk van iemand met dementie, zorgt voor meer zelfvertrouwen en voor verhoogde kwaliteit van leven. Vaak kunnen mensen daardoor langer thuis blijven wonen.

Zo komt minder nadruk te liggen op de ‘patiëntrol’ die iemand krijgt bij de diagnose dementie, zodat meer ruimte ontstaat voor andere sociale rollen zoals de rol van vriend, echtgenoot en teamgenoot. Als gevolg hiervan komt de leefwereld van de persoon met dementie weer centraal te staan. Hier ligt de oplossing voor een betere ondersteuning van mensen met dementie en hun naasten.

Missie
Uit de missie van de SBD: ‘Mensen met dementie willen niet bezig en rustig gehouden worden. Ze hebben – net als iedereen – behoefte aan betekenisvolle relaties en een invulling van hun leven die aansluit bij hun persoonlijke interesses, verlangens en talenten. Dat zijn de randvoorwaarden om je mens te kunnen voelen.’

De Sociale Benadering Dementie in de praktijk
De Sociale Benadering Dementie biedt ondersteuning aan mensen met dementie en naasten doormiddel van SBD-teams. Deze teams bestaan uit professionals met en zonder zorgachtergrond. Denk hierbij aan maatschappelijk werkers, zorgverleners, vrijwilligers en studenten.

Mark Smit: ‘Deze keuze komt voort uit het idee dat deze verschillende achtergronden een weerspiegeling zijn van de maatschappij. Mensen hebben verschillende achtergronden maar vervullen dezelfde rol.’
De teams zorgen ervoor dat de mensen met dementie doormiddel van de initiatieven maatschappelijk betrokken kunnen worden en blijven. Een voorbeeld van zo’n initiatief is het Huis van de Tijd in Amsterdam. Dit is een ontmoetingsplek die onder andere activiteiten organiseert voor mensen met en zonder dementie. Dit initiatief kwam ook terug in een fragment dat tijdens de webinar werd getoond over de ervaring van Djoeke. Door de inzet van de professionals van de Sociale Benadering Dementie kon zij ook na de diagnose dementie blijven werken in haar lampenwinkel.

Ik dacht: Het is afgelopen, toen ik hoorde dat ik ziek was, omdat dat altijd het enige is dat je hoort. Maar toen dacht ik: ‘Het is helemaal niet afgelopen!

Djoeke

Frenny de Frenne over haar werk met Loes
‘We hebben het netwerk van Loes vergroot door haar te introduceren aan het Huis van de Tijd. Ze komt hier nu om samen te zingen en schilderen. Verder praten we over nu maar ook over de toekomst. Bijvoorbeeld over de vraag ‘Wil je ooit naar een verpleeghuis?’ Loes gaf aan dat ze dit niet wilde en in samenwerking met Frenny en haar collega’s is het gelukt om Loes thuis te laten wonen. Ondanks dat de cardioloog na een ziekenhuisopname had aangegeven dat een verpleeghuisopname noodzakelijk was.

Het positieve effect van de Sociale Benadering Dementie
De Sociale Benadering Dementie draagt bij aan een betere kwaliteit van leven doordat het sociale netwerk en het zelfvertrouwen van mensen met dementie wordt vergoot. Het heeft ook veel andere positieve effecten. Zo draagt de Sociale Benadering Dementie bij aan een verlaging van de zorgkosten en kunnen mensen met dementie, net als Loes, langer thuis blijven wonen.
Mark Smit benoemde tijdens het webinar dat de vergrijzing in de toekomst steeds meer zal toenemen en iets meer dan de helft van de mantelzorgers zwaar belast is. Het is hierom cruciaal om ons te richten op de plek die wij mensen met dementie geven in de samenleving.

Meer informatie

• Website: socialebenadering.nl
• Brochure Laten we transformeren van een medische naar een sociale benadering (Agora)
• Powerpoint Presentatie Mark Smit Sociale Benadering Dementie